» تعریف:
یک اختلال نادر در سیستم هورمونی است که در آن اغلب کمبود ADH که به طور طبیعی از غده هیپوفیز ترشح می‌شود را داریم. این اختلال هیچ ارتباطی با افزایش قند خون ندارد و فقط به خاطر افزایش حجم ادرار با دیابت مشابهت دارد.

» انواع دیابت بی مزه:
1. دیابت بی مزه نروژنیک یا مرکزی ← کمبود وازوپروسین (ADH)
این حالت زمانی اتفاق می افتد که حدود 80% فعالیت هیپوتالاموس یا هیپوفیز خلفی از کار افتاده باشد.
علت: جراحی هیپوتالاموس یا هیپوفیز خلفی، تروما، تمومورهای مغزی، هیپوکسی مغزی
2. دیابت بی مزه نفروژنیک ← نارسایی توبول های کلیوی در پاسخ به ADH
علت: پیلونفریت مزمن، هیپوکالمی مزمن، هیپرکلسمی ایدیوپاتیک و مصرف لیتیوم

» تظاهرات بالینی:
پلی اوری (عدم کنترل آن با محدودیت مایعات)، پرنوشی (Polidypsia)، هیپرناترمی و دهیدراتاسیون شدید

» تشخیص:
1. تست محرومیت از آب ← 8 تا 12 ساعت بیمار از آب محروم می شود و وزن ، فشار خون ، حجم ادرار ، وزن مخصوص ادرار و اسمولاریته پلاسما و ادرار هر دو ساعت اندازه گیری می گردد. پاسخ طبیعی به صورت کاهش دفع ادراری به حدود ۰٫۵ ml/min مشخص می شود و همچنین غلطت ادرار بیش از پلاسما افزایش می یابد. مبتلایان به دیابت بی مزه دفع ادراری زیاد دارند که علی رغم محرومیت از آب همچنان رقیق باقی می ماند.
تذکر: طی انجام تست در صورت تاکیکاردی، از دست دادن بیش از حد وزن، افت فشارخون ← توقف تست
2. درمان آزمایشی دسموپرسین ← اگر پس از تجویز دسموپرسین، اسمولالیته ادرار بیش از 50% اولیه افزایش یابد، تشخیص دیابت بی مزه نروژنیک مسجل خواهد شد، درغیر این صورت دیابت بی مزه نفروژنیک خواهد بود.

» تشخیص افتراقی:
در پرنوشی سایکوژنیک (potomania)، بر خلاف دیابت بی مزه، اسمولالیته سرم افزایش نمی یابد، بلکه کاهش می یابد.

» درمان:
- اصلاح دهیدراتاسیون
- در صورت هایپرناترمی شدید در طی 36-72 ساعت اصلاح شود
- جایگزینی ADH: دسموپروسین (داخل بینی هر 12 تا 24 ساعت)